BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Hedef, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç:
Madde 1 - Bu politikanın amacı; (1) Eskişehir Teknik Üniversitesi İşveren ve Vekilin, Alt İşverenlerin, İş Sağlığı ve Güvenliği Üst Kurul ve Alt Kurullarının, İşyeri Sağlık ve Güvenlik Biriminde görevli İş Güvenliği Uzmanı/Uzmanları ve İş Yeri Hekimi/Hekimlerinin, çalışan temsilcilerin, acil durum ekiplerin (destek elemanlarının) ve tüm çalışanların görev, yetki ve sorumluluklarını, çalışma usul ve esaslarını düzenlemek,
(2) Eskişehir Teknik Üniversitesi bünyesinde yer alan tüm birimlerin çalışma ortamlarını, 6331 sayılı yasa kapsamında sağlıklı ve güvenli hale getirmek ve mevcut şartları iyileştirmek,
(3) Covid-19 pandemisi gibi tüm salgın hastalıkların, önlenemez tehlike kaynaklarının kampüs içine girmesini engellemektir.
Hedef:
Madde 2 – (1) Üniversite, tüm faaliyetlerinden ilk önce, öğrencileri, çalışanları, tedarikçileri, misafirleri ve ziyaretçileri gibi üniversitenin alanlarını kullanan kişilerin güvenliğini sağlamayı ve sağlığını korumayı, daha sonra;
(2) Tüm çalışanların iş güvenliği kültürünü geliştirmeyi,
(3) Teknolojik gelişmeleri takip ederek ve kaynakları etkin kullanarak sıfır risk ile sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamayı ve sistemi sürekli iyileştirmeyi,
(4) Ulusal ve uluslararası düzeyde teknolojide, kalitede, bilimsel çalışmalarda öncü kurum olan Eskişehir Teknik Üniversitesi, bu politika ile akademisyeni, idari personeli, öğrencisi ile tüm paydaşlarında iş sağlığı ve güvenliği bilincini ve farkındalığını geliştirerek örnek bir Üniversite olmayı hedeflemektedir.
Kapsam:
Madde 3 – (1) Bu politika Eskişehir Teknik Üniversitesi bünyesinde yer alan kampüslerin tüm birimlerini, bu birimlere bağlı bina ve eklentilerini, akademik, idari personel, stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili iş ve işlemlerinde uyulacak esasları kapsar.
Dayanak:
Madde 4 – (1) Bu politika; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine, Eskişehir Teknik Üniversitesi Afet ve Acil Durum Yönetim Süreci Yönergesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 5 – (1) Bu politikada geçen;
a) Acil Durum Planı: İşyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler ile uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı planı,
b) Alt İşveren: Eskişehir Teknik Üniversitesi Rektörü/İşvereni adına İş Sağlığı ve Güvenliği konularında çalışmalar yapmak üzere Eskişehir Teknik Üniversitesi bünyesine bağlı tüm Fakülte Dekanları ile Enstitü ve Meslek Yüksekokul Müdürlerini,
c) Çalışan Temsilcisi: İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışanı,
d) Çalışan: Statülerine bakılmaksızın Eskişehir Teknik Üniversitesi’nde istihdam edilen gerçek kişileri,
e) Destek Elemanı (Acil Durum Ekibi): Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, kurtarma, söndürme, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi,
f) İSG Alt Kurulu: Eskişehir Teknik Üniversitesine bağlı 50 ve üzeri çalışanı bulunan tüm birimlerin oluşturduğu İş Sağlığı ve Güvenliği alt kurullarını,
g) İSG Üst Kurulu: Eskişehir Teknik Üniversitesi İş Sağlığı ve İş Güvenliği Üst Kurulunu,
h) İş Güvenliği Uzmanı: İş Sağlığı ve Güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı,
i) İş Kazası: İş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olayı,
j) İşveren: Eskişehir Teknik Üniversitesi Rektörünü,
k) İşveren Vekili: İşveren adına hareket eden, işin ve iş yerinin yönetiminde görev alan Rektör Yardımcısını,
l) İş Yeri Hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş yeri hekimliği belgesine sahip hekimi,
m) İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi: İş yerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi,
n) Kaza: Ölüme, hastalığa, yaralanmaya ve diğer kayıplara sebebiyet veren olayı,
o) Meslek Hastalığı: Mesleki risklere maruz kalma sonucu ortaya çıkan hastalığı,
p) Mevzuat: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu ile ilgili yönetmelik ve tebliğleri,
q) Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi: İş yerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi,
r) Önleme: İş yerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,
s) Risk Değerlendirme Ekibi: Risk analizleri konusunda işveren/işveren vekili ve alt işverenlerce oluşturulan ekibi,
t) Risk Değerlendirmesi: İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,
u) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,
v) Salgın (Pandemi): Bir bölge veya yerleşmede her zaman görülen enfeksiyon hastalıklarının sayıca anormal miktarda artması durumunu,
w) Tehlike: İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya iş yerini bahsi geçmeyen tanımlar için 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundaki tanımlar geçerlidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Sorumlular, Görev ve Yükümlülükleri
Sorumlular Madde 6 – (1) Bu politikanın uygulanmasından; İşveren/İşveren Vekili, İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi, Sivil Savunma Birimi, İş Sağlığı ve Güvenliği Üst Kurul ve Alt Kurulu, Alt İşveren Vekilleri, Risk Değerlendirme Ekibi, Çalışan Temsilcileri, Destek Elemanları (Acil Durum Ekipleri) ve tüm çalışanlar sorumludur.
Görevler ve Yükümlülükler Madde 7 – (1) Bu politikanın düzenlenmesi, uygulanması ve takip edilmesinde sorumluların (Madde 6) görev ve yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir.
1) İşveren Vekili:
a) Eskişehir Teknik Üniversitesi Rektörü tarafından işveren adına işin yönetim ve görevini yapmak üzere Rektör Yardımcısı görevinde iken 4 yıl süre ile atanır.
b) Çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak için mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dahil gerekli her türlü önlemi alır, organizasyonu yapar, araç ve gereçleri sağlar.
c) Sağlık ve güvenlik önlemlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesini ve mevcut durumun sürekli iyileştirilmesi için gerekli her türlü önlemi alır.
d) Üniversitede bulunan laboratuvarlardaki tüm cihaz ve ekipmanlar için “İş Sağlığı ve Güvenliği” kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak kullanım koşulları dokümanlarını hazırlatır ve uygulanmasını denetler.
e) Risk değerlendirmesi sonucuna göre, alınması gereken koruyucu önlemlere ve kullanılması gereken koruyucu ekipmana karar verir. Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren grupların özel olarak dikkate alınmasını sağlar.
f) Çalışanların uğradığı iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili raporları inceler.
g) İşyerinde alınan İş Sağlığı ve Güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler.
h) İş Sağlığı ve Güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtmaksızın yerine getirir.
i) İşle ilgili her konuda çalışanların sağlık ve güvenliğini korumakla yükümlüdür.
2) İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
a) Eskişehir Teknik Üniversitesi iş yeri olarak az tehlikeli ve tehlikeli sınıfta bulunduğundan, en az B sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı belgesine sahip Üniversitenin kadrosundan bir personel birim sorumlusu olarak görevlendirilir. Birimde İş Güvenliği Uzmanı/Uzmanları, İş Yeri Hekimi/Hekimleri çalışır.
b) Üniversitenin bünyesinde İş Yeri Hekimi kadrosunda personel olmadığı takdirde Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminden veya başka birimlerden hizmet alınır.
c) Birim çalışanları, İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak görevini yürütür.
d) Birim çalışanları, çalışma alanlarında İş Sağlığı ve Güvenliği koşullarının sağlanması, mesleki ve ortam risklerin önlenmesi için periyodik olarak risk değerlendirmesi çalışmalarını başlatır, yapar ve çalışmalara katılır.
e) Birim çalışanları, Üniversitede yürütülen tüm faaliyetler ve bu faaliyetlere ilişkin çalışanların karşılaşılabilecekleri tehlike ve riskler ile bunlardan korunma önlemlerini araştırır.
f) Birim çalışanları, yıllık İSG planını yapar ve kurula sunar. Onaylanan planı uygular.
g) Birim çalışanları, Üniversitenin isgb.eskişehir.edu.tr adresli web sitesinde gerekli içeriği düzenler. Tüm çalışan, stajyer, ziyaretçi ve öğrencilere yüz yüze ya da online olarak İSG hizmetlerini sunar.
h) Birim çalışanları, iş yerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin etkin bir biçimde sürdürülmesi için, saha ziyaretlerinde bulunur, iş ortamlarını gözlemler ve çalışanlarla görüşür, bilgi alışverişi yapar.
i) Birim çalışanları, çalışan temsilcilerin, destek elemanların, işe yeni başlayanların ve genel İSG konularında tüm çalışanların, periyodik olarak gerekli özel eğitimlerini verir ve tekrarlanmasını sağlar.
j) İş Güvenliği Uzmanı/Uzmanları, İş Yeri Hekimi ile koordineli çalışır, onay defterine İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tedbirleri, çalışmaları ve önerileri yazar, İşveren/İşveren Vekili’ ne yazılı olarak beyan eder.
k) Birim çalışanlarının, iş güvenliği hizmetlerini yürütmek ve görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle hak ve yetkileri kısıtlanamaz.
3) Sivil Savunma Birimi,
a. Sivil Savunma Birim sorumlusu Üniversitede bulunması halinde Sivil Savunma Uzmanı, olmadığında Üniversitede çalışan bir personel Sivil Savunma Amiri olarak Rektör tarafından atanır. Sivil Savunma Amiri üniversitenin sivil savunma planı içerisindeki alt ekiplerin ve servislerin ekip başı olarak görevlidir. Afet tehlikesine karşı öncü çalışmaları sürdürür.
b. Sivil Savunma Uzmanı/Amiri ilgili yönetmelik kapsamında kendisine verilen görevleri yürütmek üzere birimlerde Sivil Savunma Planı kapsamındaki servislerin ve ekiplerin oluşturulmasını sağlar ve acil durum planı süreçlerini, tüm yerleşkede bulunan yangın ekipmanlarının kontrol ve bakımlarını takip eder.
c. Afet ve Acil Durum Komisyonunda ekip olarak çalışmalara katılır.
d. Yangın ve tatbikat konularında ve acil durum ekip eğitimlerinde İSGB’ne destek verir.
4) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu;
I. Üst Kurul;
a) 18.01.2013 tarihli ve 28532 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkındaki Yönetmeliğinde belirlenmiş geçerli görev ve yetkilerden sorumludur.
b) Üniversitenin iş sağlığı ve güvenliği politika ve stratejilerini belirler.
c) İş sağlığı ve güvenliği konusundaki üniversitenin öncelikli ihtiyaçlarına karar verir.
d) Kurul kararlarını değerlendirir.
e) İhtiyaç duyulması halinde kurullar ve birimler arasında koordinasyon ve bilgi paylaşımını sağlar.
f) İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının veya tehlikelerin sebepleri ve alınabilecek önlemler konusunda gerekli çalışmaları koordine eder.
g) Kurulların yıllık raporlarını değerlendirerek, üniversite yönetimine önerilerde bulunur.
h) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuattaki gelişmeleri takip eder.
i) Toplantı gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az kırk sekiz saat önce Kurul Sekreteri (İş Güvenliği Uzmanı) tarafından, Kurul üyelerine bildirilir.
j) Gündem, sorunların ve varsa iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin projelerin önem sırasına göre belirlenir. Kurul üyeleri gündemde değişiklik isteyebilirler. Bu istek Kurulca uygun görüldüğünde gündem buna göre değiştirilir.Görüşülen gündem maddeleri kayıt altına alınır.
k) Kurulda yapılması kararlaştırılan iyileştirmeler ilgili birim ve kişilere yazılı tebliğ edilir.
l) Tebliğ edilen iyileştirmelerin termin süresi sonrası kontrolü yapılır.
m) Termin süresinde tamamlanmayan iyileştirmeler, kurul gündemine taşınarak tekrar değerlendirilir.
n) En az üç ayda bir kere toplanır.
o) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkındaki Yönetmeliğinde belirlenmiş geçerli görev ve yetkilerden sorumludur.
II. Alt Kurul;
a) 18.01.2013 tarihli ve 28532 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkındaki Yönetmeliğinde belirlenmiş geçerli görev ve yetkilerden sorumludur.
b) Fakültelerde İSG Kurul Başkanı Dekan, Meslek Yüksek Okullarında Müdür, 50 ve daha fazla çalışanı olan birimlerde üst yönetici Kurul Başkanı olarak görevlidir.
c) Kurul üyelerini Kurul Başkanı belirler.
d) Birimde iş güvenliği uzmanı varsa kurul sekreteri olur, olmadığı takdirde Üniversitenin İş Güvenliği Uzmanı Kurul Sekreteri görevini yapabilir.
e) Kurul, en az 3 ayda bir çevrimiçi veya yüz yüze toplanır. Kurul Toplantı Raporu Kurul üyelerine Kurul Sekreteri tarafından iletilir, imza altına alınır ve saklanır.
f) Üst kuruldaki tüm görev ve yetkiler alt kurul için de geçerlidir.
Kurul kurma yükümlülüğü bulunmayan birimler Üst Kurul’un kararına göre hareket eder.
5) Alt İşveren Vekili;
a) Alt İşveren Vekilleri, Fakülte Dekanı, Meslek Yüksekokul Müdürleri, Enstitü ve diğer merkezlerin en üst yöneticisidir.
b) Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamak için İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu ile iletişim içinde olur, tespit ettikleri olumsuzlukların yazılı olarak kurul üyeleri aracılığı ile kurul gündemine taşınmasını sağlar.
c) Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği koşullarının sağlanması ve mesleki risklerin önlenmesi için risk değerlendirmesi ekibine her konuda yardımcı olur, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınmasını sağlar.
d) Risk değerlendirmesi sonrası tespit edilen olumsuzlukların giderilmesi için İş Güvenliği Uzmanı ve İş Yeri Hekimi ile koordineli çalışır ve önerilerini dikkate alır.
e) İşyerinde alınan İş Sağlığı ve Güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını kendi sorumluluk alanı içerisinde izler ve denetler.
f) Bu politika ile belirlenen usul ve esasların çalışanları tarafından uygulanmasını sağlar.
6) Risk Değerlendirme Ekibi;
Risk Değerlendirme Ekibi, üniversitenin fakültelerinde, meslek yüksekokulunda ve en az 50 çalışanı olan birimlerde gerekli görüldüğünde diğer birimlerde oluşturulur. Üst yöneticiler tarafından ekip belirlenir, kişilere tebliğ edilir. İş Güvenliği Uzmanı ekibe gerekli eğitimi verir. Ekip 6331 sayılı kanun kapsamındaki yönetmeliklere ve Üniversitenin Risk Değerlendirme Talimatı Usul ve Esaslarına göre çalışmaları yapar.
Üniversitenin Risk değerlendirme talimatı usul ve esasları, birimlerin İSG Dosyasında ve https://isgb.eskisehir.edu.tr/ web sayfasında yer almaktadır.
7) Çalışan Temsilcisi;
Çalışan temsilcisi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkilidir. Çalışan Temsilcisi Seçme Seçilme Talimatı Usul ve Esasları, birimlerin İSG Dosyasında ya da isgb web sayfasında yer almaktadır.
8) Destek Elemanları ( Acil Durum Ekipleri);
Yangın, deprem ve benzeri afetlerde işyerinde bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, koruma-kurtarma ve söndürme işlerine katılan ve gerektiğinde ilk yardım uygulayan ekipleri ifade etmektedir.
Acil durumlar karşısında hazır olabilmek adına dikkat edilmesi gereken önemli konuların başında, görev alacaklarla ilgili iyi bir organizasyonun oluşturulması ve bu kişilerin eğitilmesi gerekmektedir.
Acil Durum Ekibi (Destek Elemanları);
• Söndürme
• Kurtarma
• Koruma
• İlk yardım şeklinde 4 gruptur.
Az tehlikeli işyerlerinde her 50 çalışan için kadar çalışan için 1 söndürme, kurtarma, koruma, her 20 çalışan için 1 ilk yardımcı görevlendirir.
Acil Durum Ekipleri Talimatı usul ve esasları birimlerin İSG Dosyasında ya da isgb web sayfasında yer almaktadır.
9) Çalışanlar;
a) Çalışanlar, uygulamaya konulan eğitim programları çerçevesinde iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılır, eğitimlerde edindiği bilgileri yaptığı iş ve işlemlerde uygular ve bu konudaki talimatlara uyar. Eğitime katılmalarından bağlı olduğu üst yöneticisi sorumludur.
b) Çalışanlar, İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve İşverenin/İşveren Vekilinin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürecek hareketlerden kaçınırlar.
c) Çalışanlar iş yerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer araçları kurallara uygun şekilde kullanırlar, bunların güvenlik donanımlarını keyfi olarak çıkarmazlar, değiştiremezler ve talimatlara uygun şekilde kullanırlar.
d) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, birimin çalışan temsilcisine, üst yöneticisine veya İSGB çalışanlarına hemen haber verirler.
e) İşyerinde, Bakanlık tarafından tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesinde, İşveren/İşveren Vekili, İş Güvenliği Uzmanı ve İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışan Temsilcisi ile sağlık ve güvenliğin korunması için iş birliği yaparlar.
10) Üniversitesi'nin Diğer İşyerleri İle Koordinasyonun Sağlanmasıyla İlgili Yükümlülükleri
Madde 8 – (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin (Porsuk Meslek Yüksekokulu – Ulaştırma Meslek Yüksekokulu) paylaşması durumunda işverenler; iş hijyeni ile iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin uygulanmasında iş birliği yapar, yapılan işin yapısı göz önüne alınarak mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulması çalışmalarını koordinasyon içinde yapar, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini bu riskler konusunda bilgilendirirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Yapılanması
Madde 9- (1) İş Sağlığı ve Güvenliği Üst Kurulu
Üst kurul Rektör veya görevlendireceği bir Rektör Yardımcısı başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur:
a) İşveren Vekili (Rektör Yardımcısı),
b) Genel Sekreter,
c) Bir Akademik Personel,
d) Yapı İşleri Teknik Daire Başkanı,
e) Personel Daire Başkanı,
f) Sağlık Kültür Daire Başkanı,
g) İdari ve Mali İşler Daire Başkanı,
h) İş Yeri Hekimi,
i) İnsan Kaynakları Biriminden bir çalışan
j) Sivil Savunma Uzmanı/Amiri,
k) İş Güvenliği Uzmanı
l) Çalışan Baş Temsilcisi.
Üst Kurul Başkanı İşveren Vekili, Sekretarya ise İş Güvenliği Uzmanıdır. İşveren Vekilinin İSG Üst Kurul toplantılarına katılamadığı hallerde, kendisi veya Rektör tarafından geçici süre ile görevlendirilen kişi İSG Üst Kuruluna başkanlık eder.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İş Güvenliği Konuları
Madde 11 - İş Kazası / Ramak Kala Olayların ve Tehlikeli Durumların Araştırılması ve Raporlanması
(1) İş Kazası, Ramak Kala ve Tehlikeli Olayların meydana gelmesinden sonra yapılması gerekenler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
a. İş kazası ve olaylar, Eskişehir Teknik Üniversitesi Personel Daire Başkanlığına ve İSGB’ne bildirilir.
b. Gerekli olan acil önemler, acil durum planında belirlenen şekilde alınır, bildirilen kaza ya da tehlike arz eden olay kontrol altında tutulur.
c. Birimlerde, kampüs içerisinde meydana gelen kazaya ramak kalma olayı https://isgb.eskisehir.edu.tr/ adresinden Kazaya Ramak Kala Formu doldurularak İş Güvenliği Uzmanına iletilir. Ramak kala olay, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğinde; işyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olay olarak tanımlanmıştır. İstatistiklere göre her 300 ramak kala olayında 29 yaralanmalı kaza, her 29 yaralanmalı kazada 1 ölümlü veya ağır yaralanmalı kaza gerçekleşmektedir. Bu bakımdan ramak kala kayıtlarının tutulması işyerinde iş kazalarını önlemek için hayati önem taşımaktadır.
d. İş Kazası olması durumunda en geç üç (3) iş günü içinde İşveren/İşveren Vekili tarafından Sosyal Sigortalar Kurumu’na bildirim yapılır.
(2) İş kazası / Olay araştırmaları, İş Güvenliği Uzmanı ve İş Yeri Hekimi tarafından İşveren Vekili’ne raporlanır, tespit edilen riskler için düzeltici tedbirlerin alınmasını İSG Kurulu ve İşveren, İşveren Vekili sağlar.
(3) Risk Değerlendirmesi, tüm birimler için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri belirleme ve analiz etme, risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, dokümantasyon, yapılan çalışmaların güncellenmesi ve gerektiğinde yenileme aşamaları izlenerek gerçekleştirilir. Çalışanların risk değerlendirmesi çalışması yapılırken ihtiyaç duyulan her aşamada sürece katılarak görüşlerinin alınması sağlanır.
1. Tehlikelerin tanımlanması
1) Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve birime ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler toplanır.
a) Birim bina ve eklentileri.
b) Birimde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler.
c) Üretim süreç ve teknikleri.
ç) İş ekipmanları.
d) Kullanılan maddeler.
e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler.
f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar.
g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri.
ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri.
h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları.
ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.
i) Birimin teftiş sonuçları.
j) Meslek hastalığı kayıtları.
k) İş kazası kayıtları.
l) Birimde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar.
m) Ramak kala olay kayıtları.
n) Malzeme güvenlik bilgi formları.
o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları.
ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları.
p) Acil durum planları.
r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.
2. Risklerin belirlenmesi ve analizi
1) Tespit edilmiş olan tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur.
2) Toplanan bilgi ve veriler ışığında belirlenen riskler; işletmenin faaliyetine ilişkin özellikleri, birimdeki tehlike veya risklerin nitelikleri ve birimin kısıtları gibi faktörler ya da ulusal veya uluslararası standartlar esas alınarak seçilen yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir.
3) Birimde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır.
4) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde bölümlerin etkileşimleri de dikkate alınarak bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır.
5) Analiz edilen riskler, kontrol tedbirlerine karar verilmek üzere etkilerinin büyüklüğüne ve önemlerine göre en yüksek risk seviyesine sahip olandan başlanarak sıralanır ve yazılı hale getirilir.
3. Risk kontrol adımları
(1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır.
a) Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır.
b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu mümkün değil ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için aşağıdaki adımlar uygulanır.
i) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması.
ii) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi.
iii) Riskler ile kaynağında mücadele edilmesi.
c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması: Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur.
ç) Uygulamaların izlenmesi: Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır.
(2) Risk kontrol adımları uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması sağlanır.
(3) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.
4. Dokümantasyon
1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir.
a) Birimin unvanı, adresi ve işverenin adı.
b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri.
c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi.
ç) Risk değerlendirmesi birimdeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı.
d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler.
e) Tespit edilen riskler.
f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler.
g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları.
ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi.
2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve birimde saklanır.
3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir.
5. Risk değerlendirmesinin yenilenmesi
1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, birimin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.
a) Birimin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
b) Birimde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler.
c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.
ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.
d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.
e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.
f) Birim dışından kaynaklanan ve birimi etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.
Madde 12 -Laboratuvarlarda Uyulması Gereken Kurallar
(1) Laboratuvar Sorumlusu, Bölüm Başkanı veya birim üst yöneticisi tarafından atanır, kişiye tebliğ edilir.
(2) Laboratuvar sorumlusu laboratuvarlarda kullanılan tüm kimyasallara ve basınçlı gaz tüplerine ait güvenlik bilgi formlarını (MSDS) gerekli yerlerde bulundurur. Bu kimyasalları kullanacak kişiler, kullanım öncesinde kimyasalın güvenlik bilgi formunu okuyarak, gerekli kişisel koruyucuları kullanmalıdırlar.
(3) Laboratuvarlarda yedek olarak tutulan basınçlı gaz tüplerinin yangın güvenliği ve patlama riskine karşı laboratuvar içlerinde bulundurulmaması, özellikle LPG tüpü kullanılan laboratuvarlarda gaz dedektörünün tesis edilmesi istenir.
(4) Laboratuvarlarda İş Sağlığı ve Güvenliği kurallarının belirlendiği talimatlar ilgili Laboratuvar sorumlusu tarafından oluşturulmalıdır. https://isgb.eskisehir.edu.tr/ adresinde genel laboratuvar kuralları bulunmakta olup gerekli yerlere asılması, öğrencilerin ve çalışanların bu talimatlara uygun şekilde hareket etmesi, gerekli kişisel koruyucu donanım kullanımı için dikkat edilmesi beklenir.
Madde 13- Ortam Ölçümleri
(1) Risk değerlendirmeleri sonucu ihtiyaç duyulan yerlerde gerekli ortam ölçümleri akredite olan bir kuruluşa yaptırılır ve İşveren Vekili’ne raporlanır. Rapora göre gerekli iyileştirmeler yapılır.
Madde 14- İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrolü
(1) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde belirtilmiş olan tüm iş ekipmanları periyodik kontrole tabi tutulur.
(2) Üniversite bünyesinde periyodik kontrole tabi olan tüm iş ekipmanları ilgili birimin İSG Alt Kurulu, birim çalışan temsilcileri, acil durum ekipleri, risk değerlendirme ekibi tarafından belirlenir. İSG dosyasında, https://isgb.eskisehir.edu.tr/ adresinde, periyodik kontrol ve bakım gereken ekipman listesi tablosu bulunmaktadır. İş ekipmanlarının periyodik kontrolleri akredite bir kuruluşa yaptırılır. Periyodik kontrol sonucu bulunan eksiklikler ilgili Birim Yöneticisi veya İşveren giderilir. Periyodik kontrol raporları ilgili birim ve İSGB tarafından dosyalanır.
Madde 15- Yüksekte Çalışma
(1)Yüksekte çalışmaya başlamadan önce, çalışanların veya malzemelerin yüksekten düşmemesi için gereken önlemler ve kişisel koruyucu donanım, ilgili birim üst yöneticisi tarafından sağlanır.
(3) Tüm çalışanların yüksekte işe başlamadan önce ve çalışırken KKD kullanıp kullanmadığı birim üst yöneticisi tarafından kontrol edilir.
(4) Yükselebilen hidrolik/mekanik platformlarda veya vinç sepetinde çalışan personel, mutlaka emniyet kemeri kullanır.
(5) Yüksekte çalışma eğitimleri gerekli zamanlarda İSGB tarafından verilir.
Madde 16- Sıcak İşlemler (Kaynak, Oksijenle Kesme, Taşlama vb.)
(1) Sıcak işlem yapılan yerlerdeki risk seviyesini düşürmek amacıyla uymaları gereken kurallar, sıcak işlemlerin yapılma usullerine ilişkin talimatlar, tüm çalışanlara ayrıntılarıyla açıklanır. Uyarılardan birim yöneticileri sorumludur.
(2) Laboratuvar, boyahane ve patlayıcı ortam oluşturma tehlikesi bulunan yerlerde sıcak işlem yapılmadan önce yangın ihtimalini dikkate alarak gerekli güvenlik önlemleri birim sorumluları tarafından sağlanır, aksi halde işlem başlatılmayacaktır.
Madde 17 -Hijyen Uygulamaları
(1) İş Yeri Hekimi, Üniversitenin Gıda Mühendisi, yiyecek ve içecek hizmet noktalarında belirli periyotlarda denetim yapar. Denetimlerin periyotlarının değiştirilmesi veya ihtiyaç duyulduğunda anlık denetimler yapılması hakkı saklıdır.
Madde 18 – Çevre ve Atık
(1) Eskişehir Teknik Üniversitesi’ne ait açık mekânların temizliği, Park-Bahçeler Müdürlüğü tarafından, kapalı mekanların ise ilgili birim destek personelleri tarafından yapılmaktadır. Birim yöneticileri ve idare amirleri yapılan çalışmalar esnasında gerekli İş Sağlığı ve Güvenliği önlemlerini almak ve uygulamakla sorumludur. İş Güvenliği Uzmanı ve İş Yeri Hekimi gerekli gördükleri zamanlarda sahada denetim yaparlar.
(2) Atık çalışmaları Üniversitenin 17.08.2021 tarihli Atık Yönetim Sistemi Yönergesi kapsamında uygulanacaktır.
Madde 19- Kişisel Koruyucu Donanımlar
(1) İşveren ve alt işverenler, gerekli koruyucu ekipmanı çalışanlara ücretsiz olarak temin eder ve kullandırır. Kişisel koruyucu donanımlar mevzuatta belirlenen standartlara uygun olarak temin edilir, Kişisel Koruyucu Donanım Teslim Tutanağı amirlerince doldurularak çalışanlara imza karşılığında teslim edilir.
(2) Çalışma alanlarına göre belirlenmiş olan kişisel koruyucu donanımların çalışanlar tarafından kullanılması İş Sağlığı ve Güvenliği açısından zorunludur.
(3) KKD kullanımı eğitimi gerekli zamanlarda İSGB tarafından verilir.
(4) Birim çalışanları KKD eksikliğinde yöneticilerine eksik olan donanımı bildirmek zorundadır. Birim üst amirleri, alt işverenler gerekli kontrolleri yapar.
Madde 20- İş Sağlığı ve Güvenliği Saha Ziyaretleri
(1) İSGB, Sivil Savunma Uzmanı/Amiri, birim çalışan temsilcileri, birim acil durum ve risk değerlendirme ekipleri ile birlikte en geç 3 aylık periyotlarla ve birimlerden gelen talep yazısı ile saha ziyaretlerinde bulunabilir.
(2) Tespit edilen iyileştirme konuları ve uygunsuzluklar, Alt Kurullara ve gerekiyorsa Üst Kurula raporlanarak gerekli tedbirlerin alınması talep edilir.
(3) Denetimler sırasında, İş Güvenliği Uzmanı veya İş Yeri Hekimi hayati bir risk tespit ettiğinde çalışmayı durdurur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İş Sağlığı Yönetimi
Madde 21- İşe Giriş Muayeneleri (1) Yeni işe başlayan çalışanlar, İş Yeri Hekimi veya ilgili sağlık kuruluşları tarafından muayene edilir. Her çalışan için işe giriş muayene sonuç belgesi düzenlenir.
Madde 22- Periyodik Muayeneler (1) Tüm çalışanlar, İş Yeri Hekimi veya anlaşma sağlanan doktorlar tarafından 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun ilgili yönetmeliğine göre 5 yılda bir kez periyodik muayene edilir.
Madde 23- İlkyardım (1) İş Yeri Hekiminin bir acil durum ortaya çıktığında ilk yardım yapabilmesi için ilgili Kanun/Yönetmelikte belirtilen ilaç ve diğer tıbbi ekipmanlar her zaman eksiksiz şekilde İş Yeri Hekimine yakın yerde bulundurulur. Üniversite kampüslerinde belirlenmiş çalışma alanlarında (Mutfak, Depolar, Laboratuvarlar, ofisler vb.) ilkyardım malzemelerinin yer aldığı dolaplar bulunur. Ecza Dolapların muhteviyatı ile ilgili çalışmaları birim ilk yardımcıları yapar.
(2) Toplam çalışan sayısı ve tehlike sınıfına göre ilgili yönetmelikçe belirlenen düzenlemelerle birimlerde yeterli sayıda Temel İlkyardım Eğitimi sertifikası almış ilk yardımcının bulundurulması zorunludur. İlk Yardımcı Eğitimlerini İSGB takip eder.
Madde 24- Acil Durum (1) Acil Durum Konuları;
a. Yangın
b. Sel
c. Patlama
d. Bomba Tehdidi
e. Kasıtlı Eylemler
f. Tıbbı Acil Durumlar
g. Ağır Yaralanma veya Ölümlü Kazalar
h. Doğal Afetler (Deprem, Fırtına, vb.)
Birimlerde görevlendirilen acil durum ekibinin görevi, dışarıdan yardım gelene kadar durumun daha da kötüleşmesini önlemeye yönelik çalışmalar yapmak ve dış yardım geldiğinde görevini bu ekibe devretmektir. Acil durum ekibinin üyeleri, kendi hayatlarını hiçbir zaman riske atmayacaktır.
Madde 25 – Yangın Önleme ve Yangından Korunma (1) Üniversite Yönetimi, yangın önleme ve yangından korunma sistemi uygulayarak, yangın çıkma tehlikesini en aza indirmeyi ve bundan doğabilecek yaralanmaları önlemeyi amaçlamaktadır. Uygulanacak yöntem ve alınacak tedbirler hazırlanan Acil Durum Planı’nda detaylı olarak açıklanmaktadır.
(2) Yangın söndürme / korunma sistem ve ekipmanları Sivil Savunma Uzmanı/Amiri tarafından düzenli olarak denetlenir, bakımları yapılır ve kayıtları tutulur. Yangın konulu tüm çalışmalarda Sivil Savunma Uzmanı/Amiri Üniversitemizin İtfaiye Birimi ile koordineli çalışır. Gerekli eğitimler İtfaiye birimi tarafından sağlanır.
ALTINCI BÖLÜM
Uygulama, Hüküm Bulunmayan Haller, Yürütme, Şema
Uygulama
Madde 26– (1) Bu politikanın uygulaması İşveren/İşveren Vekilinin, Alt İşverenlerin, Birim Yöneticilerinin, İSG Kurullarının, tüm çalışanların ve İSGB’nin sorumluluğundadır.
Hüküm Bulunmayan Haller
Madde 27– (1) Çalışanların tabi oldukları mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla bu politikada hüküm bulunmayan hallerde 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 4857 İş Kanunu, 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 657 Devlet Memurları Kanunu, 2547 sayılı Üniversiteler Kanunu ve bu kanunlara bağlı olarak çıkarılmış ve yürürlükte olan ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürütme
Madde 28– (1) Bu İSG politika hükümlerini Eskişehir Teknik Üniversitesi İşveren (Rektör) /İşveren Vekili (Rektör Yardımcısı) ve Alt İşverenler yürütür.
ŞEMA
